Nhà Rông Tây Nguyên Và Những Điều Thú Vị Mà Bạn Chưa Biết

Nhà Rông là một kiến trúc độc đáo có ở vùng Tây Nguyên. Nó không đơn giản chỉ là một ngôi nhà mà còn mang giá trị tinh thần đặc biệt, được ví von như trái tim của cả làng. Vậy có gì trong kiến trúc ngôi nhà này mà khiến nó trở nên đặc biệt như vậy. Ứng dụng kiến trúc nhà rông vào farmstay như thế nào? Hãy cùng Defarm tìm hiểu nhé.

1. Nhà Rông Tây Nguyên

Khi nhắc tới nhà Rông ta đã biết ngay rằng đó là kiểu nhà tương tự như nhà sàn đúng không? Nó chính là nhà sàn đặc trưng hay còn gọi là ngôi nhà cộng đồng, là nơi sinh hoạt, tụ họp của người dân Tây Nguyên. Nhưng không phải dân tộc nào ở Tây Nguyên cũng có. Có thể tìm thấy nhiều nhà rông ở những buôn làng dân tộc như Gia Rai, Ba Na,…vùng phía Bắc Tây Nguyên. Đặc biệt là ở hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Phía Nam Tây Nguyên trở vào thì thưa thớt dần.

Nhà Rông là sản phẩm kiến trúc phi vật thể truyền thống của dân tộc ta. Nó gắn bó với những buôn làng ở Tây Nguyên. Mặc dù hiện nay xã hội tân tiến, những ngôi nhà hiện đại mọc lên như nấm nhưng nhà rông truyền thống vẫn được gìn giữ ở trung tâm làng. Đó cũng được xem là văn hóa tinh thần của người dân Tây Nguyên. Mặc dù không biết kiến trúc của nó có từ lúc nào. Song những người dân luôn gìn giữ cái nôi tinh thần đặc thù của Tây Nguyên.

2. Đặc Điểm Kiến Trúc Nhà Rông

2.1. Đặc Điểm Và Vị Trí Xây Dựng Nhà Rông Tây Nguyên 

Nhà rông Ở Tây Nguyên là ngôi nhà được sinh ra từ các buôn làng. Ngôi nhà phải đảm bảo được tiêu chí nhất định như mát mẻ vào mùa khô và ấm áp vào mùa mưa. Do vậy nó được làm từ vật liệu rất thô sơ. Những vật liệu mang mùi “cỏ cây hoa lá” được đưa vào xây dựng ngôi nhà. Những ngọn tranh, cây tre, lồ ô,… là nguyên vật liệu chính. Chúng có thể được tìm thấy nhiều ở các vùng của Tây Nguyên.

Được xây dựng ở khu đất nằm trong trung tâm buôn làng, việc xây ngôi nhà có thể nói là một nghi thức trang trọng. Và theo lưu truyền khi muốn xây nhà, già làng sẽ tụ tập những người giỏi nhất để bàn bạc. Vị trí của nhà Rông sẽ ở nơi có thể dễ dàng nhìn thấy từ xa khi đi vào làng. Vì là nhà sinh hoạt tập thể nên không gian cần đủ rộng để chứa được nhiều người.

2.2. Hình Dáng, Kích Thước Của Nhà Rông

Mỗi vùng sẽ có các tập tục văn hóa và điều kiện sinh hoạt khác nhau. Do vậy tùy vào từng khu vực, nhà rông sẽ có những hình dáng và kích thước khác nhau. Người Giẻ Triêng thì thường làm nhà nhỏ. Nhà của người Xê Đăng thì rất cao. Nhưng nhìn chung thì ngôi nhà nào cũng lớn hơn với những ngôi nhà bình thường. Tính từ mặt đất đến nóc nhà Rông thường dao động khoảng 8 – 20m, phổ biến nhất là khoảng 15 – 16m, cao nhất khoảng 30m. Chiều dài nhà Rông khoảng 10m và chiều rộng hơn 4m.

Tuy cao lớn như vậy nhưng trông nó rất thanh thoát. Những mái nhà xuôi dốc xuống hình lưỡi rìu vươn cao lên với tư thế hiên ngang mạnh mẽ. Chúng không phải là mặt phẳng mà được cấu trúc theo hình elip để tránh sức cản gió tối ưu.

2.3. Thiết Kế Kiến Trúc Nhà Rông 

Như đã nói ở trên thì nhà rông không sử dụng nguyên vật liệu là sắt, thép mà sử dụng các nguyên liệu tự nhiên. Những chỗ nối thì được đẽo gọt cầu kỳ sau đồ dùng mây, tre để buộc chặt. Khung nhà được sử dụng hẳn 8 cột to từ gỗ quý. Sàn nhà rộng được làm từ ván gỗ hay tre nứa đập dập. Nó không khít nhau mà cách nhau khoảng 1cm. Cầu thang của ngôi nhà có tầm 7 – 9 bậc. Nó được trang trí tùy theo từng vùng miền.

2.4. Những Kiểu Trang Trí Nhà Rông Tây Nguyên

Bên trong Nhà Rông Tây Nguyên thường được treo các vật phẩm giá trị. Có thể là trống, chiêng, cung tên, sừng trâu, xương hàm của thú rừng,… Có những ngôi nhà được treo ảnh Bác Hồ để tỏ lòng tôn kính với Đảng với Bác.

Trong kiến trúc thì cây kèo, cây cột của ngôi nhà cũng được chạm khắc tinh xảo. Nó mang những tín ngưỡng tôn giáo, tâm linh của bản làng. Hoa văn trên vách thường được trang trí màu đỏ và màu xanh. Người Ba Na sử dụng cặp sừng trâu trang trí ở gian chính.

3. Những Hoạt Động Văn Hóa Ở Nhà Rông 

3.1. Hoạt Động Văn Hóa Xã Hội

Người dân mọi buôn làng đều rất coi trọng nhà rông. Hay nó còn được nhân hóa làm “trái tim” của làng. Bởi nó là biểu tượng quyền lực cho cả làng. Đây là nơi người dân được tụ họp, là nơi mọi người được gắn kết với nhau. Các lễ hội lớn, nhỏ như lễ hội như uống rượu cần, lễ hội nước giọt làng Kon Trang Lon Loi,… càng làm cho bản sắc văn hóa nhà Rông trở nên thú vị hơn.

Không những vậy khách quý đến thăm đều được tiếp đãi ở đây. Thường thì các hoạt động về văn hóa ở đây rất đa dạng. Nó có thể là hát dân ca, dạy đánh cồng chiêng, hay dạy làm đàn, sáo,…

3.2. Hoạt Động Về Tâm Linh

Ngôi nhà chính là cái nôi văn hóa của buôn làng. Nhưng nó cũng mang trong mình biểu tượng thiêng liêng. Ngay từ mái nhà đã mang hơi thở và tâm hồn của mảnh đất Tây Nguyên. Buôn làng cho rằng nhà rông là nơi hút khí thiêng đất trời. Nó mang biểu tượng giúp cho người dân có một cuộc sống sung túc. Đó là lý do mà bên trong ngôi nhà được treo các dụng cụ săn bắt. Họ quan niệm thần linh sẽ trú ngụ vào sừng trâu hay những bộ xương của con vật. Bắt gặp nhà rông ta sẽ bắt gặp hình ảnh cây nêu. Chắc hẳn ai cũng biết sự tích cây nêu rồi. Nó là biểu tượng xua đuổi ma quỷ.

Và thường sau một năm thu hoạch. Người dân sẽ làm lễ cúng tế thần linh. Mong muốn người dân đùm bọc, đoàn kết có cuộc sống ấm no. Sau lễ cúng thì mọi người sẽ quay quần đốt lửa. Họ chia nhau những món ăn ngon, uống rượu cần. Hay nắm tay nhau nhảy điệu nhảy cồng chiêng,…

4. Ý Nghĩa To Lớn Của Nhà Rông Đối Với Người Dân 

4.1. Trung Tâm Tinh Thần

Thường thì ở buôn sẽ được quản lý bởi già làng và chủ làng. Họ sẽ là người phân xử những vấn đề trong làng. Nhà rông cũng là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng. Có thể là cưới xin, lễ thổi tai khi hết tuổi thành niên,…

4.2. Nhà Rông Tập Thể

Thanh thiếu niên khi đến tuổi trưởng thành thì sẽ được lên nhà rông. Ở đây đều là những thanh niên chưa vợ. Họ được ở thoải mái và không bị ràng buộc điều gì. Ngủ ở đây còn là để bảo vệ nhà và buôn làng.

4.3. Bảo Tồn Truyền Thống Nhà Rông Tây Nguyên

Thường ở gian chính ngôi nhà thì đều có những bộ chiêng, trống. Có khi là bộ săn cung tên hay những chiến tích như ngà voi, da báo,… Và đây là nơi họ cầu nguyện mang những mong muốn đến với thần linh.

5. Ứng Dụng Kiến Trúc Nhà Rông Trong Farmstay

Chính vì kiến trúc nó đặc biệt như vậy. Mà hiện nay mô hình nhà rông được đưa vào farmstay. Nó mang hơi thở Tây Nguyên đến với mọi miền. Nó cũng là sự quảng bá truyền thống Việt Nam đến với mọi du khách. Khi đến với nhà rông, mọi người sẽ được trải nghiệm nét kiến trúc trong ngôi nhà truyền thống. Đó sẽ là những phút giây thư giãn, tạm quên âu lo, rời xa cuộc sống xô bồ.

Hiện nay thì nền văn hóa cổ truyền này dần đang bị lãng quên. Đó là do sự phát triển xã hội hiện nay. Vì vậy ứng dụng nhà Rông vào farmstay là một ý tưởng rất thực tế. Đó là con đường quảng bá nhà rông. Và là sự gợi nhắc để hình ảnh nhà rông này không bị “lu mờ”. Thật tuyệt vời nếu những hình ảnh đó được lan rộng đến các bạn trẻ. Những con người có chí hướng khởi nghiệp có thể tham khảo kiến trúc này.

6. Các Mẫu Kiến Trúc Nhà Rông Tây Nguyên Đẹp

Nhà rông là một kiến trúc độc đáo, thiết chế văn hóa tiêu biểu. Nó là biểu tượng truyền thống của người dân Tây Nguyên nói chung và người Gia Rai nói riêng. Đó là một di sản quý cho hôm nay và mai sau. Vì vậy thế hệ như chúng ta phải giữ gìn những nét đẹp truyền thống đó. Xã hội phát triển nhưng phải gìn giữ được văn hóa đặc trưng của cha ông để lại. Defarm đã đưa ra những kiến trúc tiêu biểu và các mẫu nhà rông hiện đại cho bạn tham khảo. Dịch vụ thiết kế chi tiết farmstay của Defarm sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình thiết kế để tạo ra một ngôi nhà độc đáo và tạo ấn tượng cho du khách nhé!.