Sử Dụng Bọ Xít Làm Phương Pháp Chống Sâu Bệnh Hiệu Quả

Nhắc đến bọ xít, người ta nghĩ đó là loài sâu bọ chỉ có hại chứ không có lợi. Nhiều thông tin còn cho rằng đây là loài côn trùng hút máu người gây hoang mang cho dư luận. Tuy nhiên, đứng trên phương diện khoa học thì chúng là loài lành tính. Ngoài ra còn mang đến nhiều lợi ích hơn là người ta thường nghĩ. Ngày nay, phương pháp canh tác theo kiểu tự nhiên không còn nhiều nhưng vẫn được áp dụng bởi một số người nông dân. Họ tối giảm chi phí cần bỏ ra bằng cách sử dụng những thứ đến từ tự nhiên. Bọ xít là một trong số đó và lợi ích mà nó mang lại tuyệt vời như thế nào? Hãy cùng Defarm tìm hiểu nhé!

1. Bọ Xít Là Gì?

Bọ xít là loài côn trùng có tên khoa học là Pentatomidae. Loài côn trùng này thuộc loài bọ có cánh nằm trong top côn trùng gây hại cho cây trồng và nông nghiệp. Bên cạnh đó còn có một số loài lại rất có lợi cho cây trồng. Mang đến những hiệu quả cao cho người dân sử dụng.

2. Phân Biệt Các Loại Bọ Xít Phổ Biến

Bọ xít có nhiều loại khác nhau, một số loài có lợi cho cây trồng phổ biến như:

• Loại ở trong nước Mesovelia vitigera: Bọ trưởng thành có màu xanh nhạt, to hơn loại nước ăn thịt nhưng số lượng ít hơn.
• Hay loại bọ Microvelia douglasi atrolineata: Tương tự với Vitigera, loại bọ này cũng có màu xanh nhạt. Nhưng nhỏ hơn và sống trên mặt nước, thức ăn chủ yếu là rầy.
• Bọ mù xanh Cyrtorhinus lividipennis, thức ăn chính cũng là sâu rầy: Con trưởng thành có màu xanh và đen đặc trưng với cánh mỏng và nhẵn.
• Bọ nước gọng vo ù Limnogonus fossarum: Có màu nâu đen, thân thuôn, bốn chân dài di chuyển nhanh trên nước. Vì vậy còn được gọi là con cất vó vì bốn chân nó cao như cái vó bắt cá.
• Bọ bắt mồi Orius Sauteri: Thân hình tròn, màu đen có vài nốt trắng ở trên lưng.

3. Đặc Điểm Của Bọ Xít

3.1. Vòng Đời

Bọ xít tương tự như nhóm động vật thuộc Hemipterans. Loài côn trùng này cũng trải qua quá trình sinh trưởng đơn giản với ba giai đoạn sống: Trứng, nhộng và trưởng thành. Trứng từ những con cái sinh ra, được nằm thẳng hàng trên tán lá cây. Sau khoảng thời gian, trứng trở thành nhộng. Tiếp đến là phát triển thành con trưởng thành trong khoảng thời gian 4 – 5 tuần.

3.2. Chế Độ Ăn

Đối với những người làm vườn, bọ xít đôi khi là dạng côn trùng mang đến may mắn bởi vì chúng thường xuyên săn bắt những côn trùng gây hại cho cây trồng. Bên cạnh đó, chúng thường có hại bởi chúng chích hút nhựa cây, làm cây bị đục khó sinh trưởng. Hầu hết các thành viên của họ Pentatomidae thường hút nhựa từ cây đậu. Do đó, bọ xít có hại chính là khắc tinh của cây đậu.

3.3. Thích Ứng Và Phòng Thủ

Từ cái tên bọ xít hôi, có lẽ bạn có thể đoán ra cách thích nghi độc đáo nhất của nó. Pentatomids trong thân chúng tiết ra chất gây mùi hôi làm xua đuổi đi những côn trùng tiếp cận khác. Trục xuất một hợp chất có mùi hôi từ các tuyến đặc biệt của lồng ngực khi bị đe dọa. Việc tiết ra mùi này khiến chúng ngăn ngừa được tấn công của những côn trùng khác. Mùi hôi này đôi khi lại giúp nó thu hút bạn tình của mình. Đây cũng chính là điểm độc đáo của loại bọ này.

4. Tác Hại Của Bọ Xít Trong Nông Nghiệp

4.1. Đối Với Các Loại Cây Trồng

Các loại bọ như bọ xanh, bọ xít đen, bọ xít nhãn,… có hại đối với cây trồng điển hình là đối với cây lúa, thanh long. Loại bọ xít xanh thường gây hại cho cây vào mùa hè, những mùa vụ thu hoạch hoặc đôi khi là cuối mùa xuân. Cây lúa bị chích hút khi còn non sẽ đẻ nhánh kém, bụi lúa còi cọc. Nếu bị nặng, cây lúa sẽ trở nên khô vàng, kém phát triển, có thể làm lúa bị lép hoàn toàn.

Loài bọ đen thì thường ẩn trong bẹ lúa, phải vạch lúa ra mới có thể thấy được. Khi lúa bắt đầu rẽ nhánh sẽ trở thành điểm thu hút đối với loài côn trùng này. Ngoài ra còn đẻ nhánh kém, trổ bông kém, hạt lép, lửng, nếu mặt số cao có thể gây cháy lá.

4.2. Đối Với Người Lao Động 

Tại Việt Nam, khi con người bị bọ xít hút máu cắn có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, mất ngủ, bị đốt sưng và kéo dài. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chúng có thể gây ra bệnh truyền nhiễm thông qua ký sinh trùng có tên khoa học là Trybannosoma Cruzi. Bọ xít cắn làm ảnh hưởng lớn đến màu hoặc gây ra những bệnh mãn tính kéo dài. Do đó, khi bắt sâu bọ hay làm việc trong vườn nhà, người lao động cần phải cẩn thận và lưu ý. Nên mặc đồ bảo hộ, để tránh những loại bọ gây hại nêu trên.

4.3. Đối Với Farmstay

Trong farmstay, thông trường sẽ trồng những cây lâu năm, cây ngắn hạn và cả những loại cây tạo cảnh quan. Bọ xít gây hại sẽ làm hại đến những loại cây ra hoa theo mùa. Làm ảnh hưởng đến những địa điểm check in trong farmstay. Bên cạnh đó, những loại cây ăn quả cũng sẽ bị phá hại. Các chủ farmstay cần phải theo dõi thường xuyên để tìm phương pháp ngăn ngừa các loại bọ gây hại và những loài bọ đục thân cây khác.

Những người làm vườn cần hạn chế tiếp xúc gần với bọ xít. Đặc biệt khi làm farm cắt tỉa cây phải đeo bao tay cẩn thận. Khi bị cắn cần phải đến trung tâm y tế gần nhất để sử dụng thuốc. Tính độc của nó hoặc côn trùng gây hại có thể làm sưng phù tay trong một thời gian ảnh hưởng đến năng suất của người lao động làm vườn.

5. Sử Dụng Bọ Xít Làm Thiên Địch Thay Thuốc Trừ Sâu Trong Farmstay

Khai thác lợi ích từ giống bọ xít có thể mang lại những hiệu quả đáng kể đối với người làm nông nghiệp. Đặc biệt là sử dụng chúng có lợi làm thiên địch. Tiêu diệt các loại sâu bọ gây hại cho cây trồng là phương pháp truyền thống, tuy nhiên vẫn ít người biết đến. Ngày nay mô hình canh tác nông nghiệp hữu cơ đã được nhiều người ưa chuộng. Tạo ra sản phẩm sạch không dựa vào thuốc trừ sâu và phân bón hoá học. Thay vào đó là các loại bọ để làm thiên địch bắt những động vật gây hại. Vậy bọ xít nên được sử dụng như thế nào là đúng? Hãy cùng Defarm tìm hiểu sau đây nhé!

5.1. Nuôi Bọ Xít Có Lợi 

Cứ ngỡ loại động vật hoang dã này khó có thể “quản lý” và nắm bắt chúng. Tuy nhiên, rất nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Hà Lan, Trung Quốc,… Các quốc gia này đã có kinh nghiệm sản xuất và sử dụng những thiên địch sống. Nhiều công ty sinh học như Biomist Technology, Planet Natural (Mỹ), Koppert (Hà Lan),… đã tung ra thị trường nhiều loại thiên địch, giúp nông dân sử dụng trên ruộng đồng. Đặc biệt trong các nhà kiếng trồng hoa kiểng và các loại cây ăn trái như dưa chuột, bầu bí, cam chanh,… Có nhiều cuộc nghiên cứu để nhân giống các loại thiên địch phổ biến thì chúng là loài được “ưu tiên” chọn lựa vì tính hiệu quả và an toàn.

5.2. Tạo Đường Dẫn Thu Hút Bọ Đến Vườn Farmstay

Như Defarm đã nhắc đến ở trên, để tiết kiệm chi phí nhà nông có thể sử dụng những tảng đá tạo thành đường dẫn đối với bọ xít và cả những loài bọ có lợi. Chúng sẽ núp vào tảng đá để hấp thụ nước và độ ẩm. Đây cũng chính là kinh nghiệm dân gian ông bà ta sử dụng nhưng lại rất hiệu quả. Ban đêm chúng sẽ đi săn bắt mồi khắp khu vườn giúp cây trái khoẻ mạnh không bị hại. Một khu vườn farmstay rộng lớn có những đường dẫn như vậy không chỉ tạo hiệu ứng thu hút và giữ chân bọ có lợi. Ngoài ra cũng giúp làm tăng tính thẩm mỹ trong farmstay. Người làm vườn có thể dễ dàng di chuyển và nhìn bắt mắt hơn.

5.3. Thu Hút Bọ Xít Bằng Côn Trùng Thụ Phấn Hoa

Bọ xít khá yêu thích phấn hoa, một số loại hoa phổ biến nên trồng trong vườn. Điều này giúp tạo thức ăn và mùi hương thu hút bọ xít và những loại bọ săn mồi. Các loại hoa cần phải kể đến chính là: Hoa vạn thọ, rau ngò, cây thì là. Ngoài côn trùng gây hại thì phấn hoa cũng chính là điều kích thích chúng đến. Chúng cần cả hai để tồn tại và là điểm hấp dẫn chúng di chuyển đến khu vườn của bạn.

Rõ ràng trong các thiên địch hiện nay, bọ xít là con có nhiều ưu thế nhất: Chúng là loài săn mồi, chuyên ăn côn trùng, sâu rầy và không hề ăn thực vật. Do đó có thể dễ dàng thả chúng vào môi trường canh tác tự nhiên. Nếu được sử dụng hợp lý thì đây sẽ là người bạn quý của nhà nông. Qua bài viết này, Defarm mong là bạn có thể hiểu thêm về loài bọ hữu ích này và tận dụng chúng trong nông nghiệp một cách hiệu quả nhất.